Een oudejaarsconference van vrouwen
De oudejaarsconference op televisie is een van de meest prestigieuze tradities in het Nederlandse cabaret. Jaar na jaar blikken cabaretiers eind december terug op de gebeurtenissen van de afgelopen twaalf maanden, vaak met humor en een kritische noot. Maar wie het speelveld goed bekijkt, ziet een patroon: het zijn vrijwel altijd mannen die deze rol vervullen. Behalve Claudia de Breij heeft geen enkele vrouw het jaar op deze manier afgesloten voor een groot publiek.
Dat moest anders, vond cabaretier en columnist Yora Rienstra. Niet om de oudejaarsconference te vervangen, maar om een aanvulling te bieden op wat er is. Zo ontstond Vrouwejaars, een collectieve voorstelling waarin diverse vrouwelijke makers hun visie op het jaar delen. Niet één stem, maar meerdere. Niet één stijl, maar een dynamische mix van comedy, cabaret, muziek, poëzie en theater.
"Ik merkte dat ik zelf veel te zeggen had over de actualiteit, maar een solovoorstelling van anderhalf uur moest het ook
niet worden," vertelt Rienstra. "We leven in een tijd waarin het bijna ouderwets voelt om in je eentje dé stem van het jaar te zijn. Waarom niet een collectief perspectief bieden?"
niet worden," vertelt Rienstra. "We leven in een tijd waarin het bijna ouderwets voelt om in je eentje dé stem van het jaar te zijn. Waarom niet een collectief perspectief bieden?"
Een podium voor talent
Een van de krachtigste aspecten van Vrouwejaars is dat het zowel gevestigde namen als opkomend talent een plek biedt. "We hebben cabaretiers als Kiki Schippers, Kim Schuddeboom en Katinka Polderman, maar ook vrouwen die nog niet zo snel
in een grote zaal zouden staan. Hier krijgen ze die kans wél."
in een grote zaal zouden staan. Hier krijgen ze die kans wél."
Rienstra is ontzettend dankbaar voor de vrouwen die meedoen. "Zonder hen is er geen Vrouwejaars. Ik ben echt heel blij met hun bijdrage, hun energie en hun talent. Het is prachtig om te zien hoe ze het publiek elke keer weer weten te verrassen. Het is een wisselwerking: wij geven hen een plek, maar zij maken de voorstelling."
Een bredere blik op de actualiteit
Omdat het programma 'Vrouwejaars' heet, zou je kunnen denken dat het puur een feministische tegenhanger van de oudejaarsconference is. Maar Rienstra ziet het anders. "Het wordt al snel in een man-vrouwhoekje geduwd." Wel is het zo dat vrouwen vaak net andere onderwerpen belichten dan mannen. "Er is meer aandacht voor mensenrechten en vooral vrouwenrechten. Dat zie je ook in het nieuws: vaak zijn het vrouwen die opkomen voor het lot van andere vrouwen."
Het begin van iets groters...
De positie van vrouwen in cabaret is de afgelopen jaren veranderd, maar er is nog steeds een weg te gaan. Rienstra herinnert zich nog goed hoe het was toen ze in 2009 het Nederlands Kleinkunst Festival won. "Ik was de derde vrouw in dertig jaar tijd die die prijs kreeg. En in elk interview kwam de vraag: 'Vrouwen hebben toch geen humor?'"
De positie van vrouwen in cabaret is de afgelopen jaren veranderd, maar er is nog steeds een weg te gaan. Rienstra herinnert zich nog goed hoe het was toen ze in 2009 het Nederlands Kleinkunst Festival won. "Ik was de derde vrouw in dertig jaar tijd die die prijs kreeg. En in elk interview kwam de vraag: 'Vrouwen hebben toch geen humor?'"
Sindsdien is er vooruitgang geboekt. "Er zijn steeds meer vrouwelijke cabaretiers die prijzen winnen en doorbreken naar de grote zalen. Valentina Tóth, Kirsten van Teijn, Soundos El Ahmadi, Yentl en de Boer – zij krijgen nu de aandacht die ze verdienen. Maar er mag nog meer gebeuren." Daar hoopt Rienstra met Vrouwejaars aan bij te dragen.
De impact van de Vrouwejaars is nu al merkbaar. "Het voelt alsof het echt iets toevoegt aan het aanbod dat er al is." En wie weet, misschien groeit er iets nog groters uit.
