Veldheren Historisch Live; oorlog, vrijheid en humor op het toneel

Waarom voert de mens al eeuwenlang oorlog? Welke veldslagen hebben het meeste impact gehad? Wat leren we van oorlog? En misschien wel de belangrijkste vraag: hoe kunnen we ervoor zorgen dat het niet meer gebeurt? In de theatervoorstelling Veldheren Historisch Live komen al deze vragen aan bod. De voorstelling met generaal buiten dienst Mart de Kruif, bekend van de podcast Veldheren en Veldheren Historisch en theatermaker en historicus Tijmen Dokter, bekend van de podcast Radio Oranje en het televisieprogramma Oorlogsalbums, belooft een unieke mix te worden van geschiedenis, persoonlijke verhalen, strategie én humor.

 

 

 

 

 

 

Mart de Kruif, voormalig Commandant Landstrijdkrachten, maakt samen met zijn zoon Tom de podcast Veldheren Historisch, waarin ze in de geschiedenis van oorlog en veldslagen duiken.

Mart: ‘Dat vond ik zo leuk, dat ik dat ook in het theater wilde doen. Het is geen podcast die we op het toneel zetten, maar echt een theatervoorstelling over wat oorlogen hebben betekend voor ons en hoe ze de wereld van vandaag hebben gecreëerd. Ik ga het theater in met Tijmen die een stuk jonger is dan ik. Er staan dus een oude en een jonge man op het podium.’

Tijmen: ‘De voorstelling is meer dan alleen een geschiedenisles. Het wordt geen droge lezing. Natuurlijk vertellen we over de grootse en heroïsche verhalen van oorlog en veldslagen, maar we maken ook de brug naar vandaag. Ik deel mijn persoonlijke twijfels als jonge reservist: wat zou ik doen als er echt oorlog komt? Mart kijkt terug op zijn jarenlange ervaring bij defensie. Zo ontstaat een gesprek tussen generaties.’

 

 

Het theaterstuk beslaat duizenden jaren militaire geschiedenis. Van de strijdmethodes in de tijd van Caesar, via de veldslagen van Napoleon, tot de verwoestende oorlogen van de twintigste eeuw en de dreigingen van nu.

Mart: ‘De mens leert van oorlog, maar de mensheid zelf leert heel slecht van oorlog. Technologie verandert, vroeger vochten we met knuppels, nu met drones, maar uiteindelijk blijft oorlog altijd gaan over mensen die bereid zijn te vechten voor een idee of een stuk grond.’

Voor hem is de slag bij Leipzig in 1813 een keerpunt in de Europese geschiedenis.

Mart: ‘Het was eigenlijk de grootste veldslag voor de Eerste Wereldoorlog. Bijna heel Europa vocht tegen Napoleon die terugkwam uit Rusland. Na zijn nederlaag in Leipzig begon er een compleet nieuwe periode voor ons continent. Het is niet de veldslag waar iedereen het altijd over heeft, dat is de slag bij Waterloo, maar Leipzig was echt beslissend.’

Tijmen: ‘Oorlog laat niet alleen militair, maar ook maatschappelijk diepe sporen na. Oorlogen hebben vaak een enorme invloed op de samenleving. Denk aan de bezettingen, de wereldoorlogen, dat is nog steeds een open wond in onze maatschappij. En tegelijkertijd zie je dat dezelfde thema’s telkens terugkomen, van machtsstrijd tot technologie. Dat maakt het zo interessant om juist die lessen nu onder de loep te nemen.’

Ondanks het zware onderwerp belooft Veldheren Historisch geen sombere avond te worden. Veldslagen zijn natuurlijk een groot drama, maar in die extreme omstandigheden gebeuren ook de meest bizarre, soms zelfs humoristische dingen.

Mart: ‘We delen anekdotes die je laten lachen, maar die je tegelijkertijd aan het denken zetten. Want geschiedenis is leuk, maar ook zinloos als je er niets mee doet.’

In de voorstelling passeren talloze veldslagen, generaals en veldheren de revue. Maar er is ook ruimte voor verrassende verhalen. Zo herinnert Mart zich dat aan het Britse hof in de negentiende eeuw de voertaal Duits was.

Mart: ‘Niet veel mensen weten dat Admiraal Lord Mountbatten eigenlijk Van Battenberg heette.’ Er is ook aandacht voor vrouwelijke strijders.

Tijmen: ‘Jeanne d’Arc is daar een mooi voorbeeld van. We willen laten zien dat oorlog niet alleen een verhaal van mannen is. Daarnaast leggen we verbanden met de actualiteit. We vragen ons af: wat kunnen we leren van het verleden als we kijken naar de dreigingen van vandaag? We trekken ook parallellen met leiders als Trump en Poetin. Want oorlog en machtspolitiek zijn van alle tijden.’

 

 

Wat hopen Mart en Tijmen dat het publiek meeneemt na afloop van de voorstelling?
Mart: ‘Ik hoop dat mensen gaan nadenken. Dat ze beseffen dat oorlog niet iets abstracts is, maar iets dat levens verwoest. En dat ze zich afvragen: wat zou ik doen als het mij overkomt?’

Tijmen: ‘Ik hoop dat mensen geraakt worden. Dat ze niet alleen een interessante geschiedenisles hebben gehad, maar ons ook beter hebben leren kennen.’

Veldheren Historisch is dan ook meer dan theater: het is een uitnodiging tot reflectie. Met meeslepende verhalen, historische inzichten en een open gesprek met het publiek creëren Mart en Tijmen een avond die niet alleen terugblikt, maar vooral vooruitkijkt.

Mart: ‘Je hoeft geen militaire achtergrond te hebben om te begrijpen wat oorlog met mensen doet.’

Of je nu een geschiedenisliefhebber bent, een nieuwsgierige theaterganger of iemand die meer wil begrijpen van de wereld om ons heen: deze voorstelling belooft te raken, te verrassen en te inspireren.