Van Berckel: “Ik wilde iets maken over het lichaam, over de kwetsbaarheid ervan. Ik had al een heleboel interessante informatie verzameld uit verschillende boeken. Toen attendeerde Friederike (Schubert, dramaturg bij NITE, red.) me op de film Safe, uit 1995. Daarin speelt Julianne Moore een vrouw die van de een op de andere dag onverklaarbaar ziek wordt en uiteindelijk denkt dat ze allergisch is voor de schoonmaakmiddelen in haar keukenkastje. Dat gegeven, dat je lichaam ineens niet meer functioneert – en je weet niet hoe dat komt – daarover wilde ik een voorstelling maken. En over hoe je daarmee omgaat, in een maatschappij die niet is ingericht op zieke mensen.” 

Van Aert: “Ik was heel blij toen Mart mij vroeg om deze tekst te schrijven. Want wie heeft er niet op de een of andere manier met ziekte te maken, direct of indirect? Het kan iedereen overkomen, maar er wordt bijna niet over gesproken.  

Het is best ingewikkeld om een theaterstuk te schrijven over chronische ziekte; plotlozer drama krijg je niet, zeg maar. En het is zware thematiek; je moet oppassen dat je het niet té zwaar maakt. Je moet er iets lichts of neutraals tegenover zetten en dat is een thin line. Ik ga altijd op zoek naar een aantal elementen die in eerste instantie niets met elkaar te maken hebben en die probeer ik dan in elkaar te laten passen. In dit geval iemand die chronisch ziek is, een luxe warenhuis en geurkaarsen.” 

Van Aert: “Ja. Monica, de hoofdpersoon, werkt in een groot warenhuis en op haar afdeling verkopen ze geurkaarsen. De ‘ocean breeze’ is haar persoonlijke favoriet. Maar wat zit er eigenlijk in zo’n kaars? Welk gif breng je met zo’n kaars je huis binnen? Kun je er ziek van worden? Die geurkaars staat natuurlijk ook symbool voor alle gifstoffen in de wereld waarin we leven.   

Wat me specifiek aan de geurkaars fascineert is de contradictie: dat je op een giftige manier de natuur in je huis probeert te brengen. We verlangen zo naar buiten, naar ruimte, naar de gezonde zeelucht – en omdat we die dingen niet kunnen vinden in ons drukke leven steken we maar een giftige kaars aan.”  

Van Berckel: “Ja, in die zin dat beeld en muziek voor een groot deel de voorstelling maken. Scenograaf Vera Selhorst en kostuumontwerper Joris Suk zijn dan ook, net als de muzikanten, nauw betrokken bij het maakproces. We vertrekken vanuit de tekst, maar de letterlijke informatie die wordt uitgewisseld in de scènes is voor mij niet altijd het belangrijkste; ik ben op zoek naar de gevoelslaag erónder. Er is bijvoorbeeld een scène waarin Monica op internet gaat zoeken naar wat haar zou kunnen mankeren. Dan ben ik niet zozeer geïnteresseerd in de zoektermen die ze gebruikt, maar in hoe het vóélt om die veelheid aan informatie tot je te nemen. En dat gevoel probeer ik dan naar de vloer te vertalen, met alle middelen die ik heb. De vorm hoeft niet geloofwaardig of realistisch te zijn, want dat zit al in de tekst, die is heel realistisch en alledaags. In de regie probeer ik dat wat los te trekken. 

Wat onze samenwerking kenmerkt is dat ik enerzijds met veel respect met de tekst van Lisanne omga, maar anderzijds ook veel vrijheid neem. Ik kan bijvoorbeeld zeggen ‘laten we deze scène drie keer zo snel spelen’, waardoor de letterlijke betekenis van de woorden naar de achtergrond verdwijnt. Of soms laat ik teksten niet door één, maar door meerdere acteurs tegelijk uitspreken. De buitenwereld is voor Monica een soort meerkoppig monster geworden, dus wanneer ze in gesprek is met haar manager heeft ze bijvoorbeeld ineens vijf managers tegenover zich, die in koor tegen haar praten. Om de toeschouwer de overweldigende situatie vanuit haar perspectief te laten beleven.” 

Van Aert: “Ik vind het heel mooi om te zien wat Mart met de tekst doet. Ik realiseer me dat de scènes die ik heb geschreven eigenlijk een reeks opeenvolgende ‘gevoelsbrokken’ zijn.” 

Van Berckel: “Ik werk samen met componist en geluidsontwerper Mauro Casarini en er staat één muzikant op de vloer: Dirge Seçil Kuran. Zij is percussionist en werkt ook veel met elektronica. De muziek in de voorstelling is heel pulse-driven; veel ritme en lekkere, harde beats. Juist omdat ziek zijn iets heel statisch is, levert dat een spannend contrast op. Je zou kunnen zeggen dat de muziek de binnenwereld van de zieke verbeeldt; want ook al ben je lichamelijk tot weinig meer in staat dan op de bank liggen, je geestesleven kan intussen nog steeds heel rijk en expressief zijn.”

 

 

 

Met welk gevoel hopen jullie dat de toeschouwer de zaal verlaat?