Schrijvers Rik van den Bos & Marieke van Veen over NACHTWACHT

Rik van den Bos en Marieke van Veen zijn een artistiek stel. Samen schreven zij voor NITE de tekst van NACHTWACHT: een voorstelling over de dood, het leven, zorgen voor een ander en de zoektocht naar waar je vandaan komt.
Rik: "Het idee voor deze tekst is bij mij al tien jaar geleden ontstaan. Het was in de tijd dat mijn opa in de laatste jaren van zijn leven in een verzorgingstehuis zat. Eigenlijk was hij in de laatste jaren van zijn leven allang op, maar werd hij nog op de been gehouden door alle verzorgers en verpleegkundigen. Ik zag wat het deed bij mijn moeder en mijn oom, hoe zij ook leden onder de druk van de mantelzorg.
 
Toen hij uiteindelijk was overleden, vond ik zijn zorgdossier. Dat is een document waarin alle mensen in de verpleging opschreven hoe ze mijn opa aantroffen als ze bij hem binnenstapten, wat ze bij hem hadden gedaan en hoe ze hem weer achterlieten. Op die manier wordt er een medisch dossier opgebouwd, waarin je met terugwerkende kracht de zorg die aan iemand is verleend kunt aantonen. Een heel juridisch en objectief document, maar het gaat over hele heftige en persoonlijke dingen. Tussen die koude taal door lees je heel veel.
 
En dat dossier vond ik zo waardevol, dat ik het heb 'gestolen', om dit stuk te gaan schrijven. Het was alsof je in een dagboek aan het lezen bent, waarin je leest hoe iemand in een jaar of vijf helemaal door de tijd heen valt, de dag in nacht verandert. Je leest hoe iemand eigenlijk wil sterven, maar toch nog in leven gehouden wordt. Je leest het intiem verslag van iemand die sterft. Dat dossier is eigenlijk de ruggengraat van dit stuk geworden."
Marieke: "Dat dossier leest bijna als een Beckett-stuk, door de herhalingen, de korte zinnen en het beeld van die stervende man. 'De heer heeft een pilsje gekregen, de heer heeft appelsap gedronken, de heer wilde nog een pilsje'."
 
Uiteindelijk gaat dit stuk niet alleen maar over een man die op sterven ligt. We wilden laten zien wat die laatste weken van iemands leven kunnen betekenen voor de naasten. Tijdens het schrijven van het stuk heeft Rik mij erbij gevraagd om mee te schrijven, zodat we mijn ervaringen in de zorg, ook als vrouw, in dit verhaal konden verwerken."
 
Rik: "Jack Wouterse is de zwarte zon in dit universum, maar we hopen dat mensen zich vooral ook zullen herkennen in de personages van zijn dochter (Bien De Moor) en kleindochter (Sarah Janneh). Dit stuk kaart ook aan dat vrouwen de last van de zorg en mantelzorg nog altijd het meeste dragen."
Marieke: "In de laatste fase van iemands leven gebeurt er iets mysterieus: een nachtwake. Een familie groeit in heel korte tijd heel dicht naar elkaar toe. Veel mensen hebben zoiets al eens meegemaakt, anderen zullen het nog een keer meemaken. Op zo'n moment ontstaat er even een kleine wereld waarin de tijd eindeloos lijkt te duren."
 
Rik: "Marieke en ik hebben dat allebei meegemaakt, ook samen. Perioden waarin je in een week tijd tien jaar lijkt mee te maken. Dat zijn hele waarachtige momenten, niet alleen verdrietig, maar ook bijzonder, helend en louterend. Alles is dan ook even heel helder.
 
Als we alleen het verhaal zouden vertellen hadden we aan anderhalf uur wel genoeg gehad, maar we willen de werking van tijd ook voelbaar maken voor het publiek. Dat het publiek echt opgaat in die wereld van het nachtwaken en even de tijd vergeet."

Zoeken

Agenda

Pagina's

Laat je inspireren